BİLGİ FELSEFESİ KONU TEKRARI
BİLGİ FELSEFESİ
Önerilen süre: 40 dk.
Not: Bu bölümdeki soruların tamamı bilgi sorusudur. Sınava hazırlık düzeyinde konu çalıştıktan sonra çözülmesi tavsiye edilir.
Suje ile Obje arasındaki ilişkiye …. denir.
Boşluk olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Felsefe
B) Etik
C) Estetik Bilgi
D) Zanaat
E) Bilim
2- Bilginin yapısını , kaynağını imkanını, sınırlarını ve doğruluğunu elen alan felsefe alt disiplinine aşağıdakilerden hangisidir?
A ) Ontoloji
B) Epistemoloji
C) Estetik
D) Etik
E) Aksiyoloji
3) Bilginin ortaya çıkmasında etkili olan algılama, düşünme, anlama ve açıklama gibi bilme çeşitlerine ne denir ?
A) Bilgi Aktı
B) Amiane Bilgi
C) Bilim Felsefesi
D) Hikmet
E) Aksiyoloji
4) Aşağıdakilerden hangisi bilgi felsefesindeki bilgi çeşitlerinden biri değildir?
A) Ampirik Bilgi
B) Estetik Bilgi
C) Hikmet Bilgisi
D) Teolojik Bilgi
E) Teknik Bilgi
- Fayda sağlar ancak bazen yanıltıcı olabilir.
- Kuşaktan kuşağa aktarılır.
- Günlük yaşam tecrübelerinin eseridir günlük hayatı kolaylaştırır
5) Bu bilgi türü aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Ampirik Bilgi
B) Estetik Bilgi
C) Hikmet Bilgisi
D) Etik
E) Aksiyoloji
Philio( Bilgi ) - Sophia(Sevgi, Sevda) kelimesinin Türkçe karşılığı genelde “Bilgelik Sevdası” olarak tercüme edilir. Fakat bu sevda öyle alelade bir sevda değildir. İcabında Sokrates gibi baldıran zehrini içerek veya Brouno gibi derisinin yüzülmesi göze alınarak peşinden koşulacak bir sevdadır.
6- Bu sevdanın disiplin olarak adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hikmet
B) Fazilet
C) Felsefe
D) Amak
E) Işık sevgisi
Gündelik yaşamda yaparak, yaşayarak deneyerek kazanılan bizim ya da başkalarını tecrübelerine dayanan bilgilerdir. Öğrendiğimiz zaman farkına bile varmadığımız bu bilgiler zararlı da olabilir yararlı da… fakat bu bilgi kulaktan dolama ve deneyimle sınırlıdır. Teknik ve nesnellikle ilgisi yoktur
7- Bu bilgi türü aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Ampirik Bilgi
B) Estetik Bilgi
C) Hikmet Bilgisi
D) Etik
E) Aksiyoloji
“Kamplumbağa Terbiyecisi ünlü bir eserdir.”
8) Yukarıdaki cümleyi söyleyen birisi aşağıdaki bilgi türlerinden hangisini vermektedir.
A) Estetik Bilgi
B ) Teolojik Bilgi
C) Etik Bilgisi
D) Bilgelik Sevdası
E) Ampirik-Düzensiz Bilgi
….. İnsanı, varlığı, doğayı açıklamaya çalışır. Her biri bunu kendi kurallarına göre yapar. Özne ile nesne arasındaki ilişki …. …. temelinde kurulmuştur.
9) Yukarıda boşluklara aşağıdaki ikililerden hangisi gelebilir ?
A) Bilgi- Sevgi
B) İnanç- Akt
C) Akt- Bilgi
D) Din- İnanç
E) Din- Bilgi
10- İnsanların yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla bazen gündelik bilgiden bazen de bilimsel verilerden yararlanılarak nesnelerin araç ve gereç haline getirilmesi şeklinde ortaya çıkan bilgi türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dini Bilgi
B) Felsefi Bilgi
C) Teknik Bilgi
D) Sanat Bilgisi
E) Bilimsel Bilgi
11- Süje ile Obje arasındaki ilişkinin sınırlı bir konuda ve belli bir yöntemle her zaman geçerli sonuçlara ulaşmak için amaçlı ve sistemli olarak kurulması sonucu elde edilen bilgi türüne ne denir ?
A) Sanat Bilgisi
B) Bilimsel Bilgi
C) Teknik Bilgi
D) Ampirik (Deneysel ) Bilgi
E) Dini Bilgi
İnsan zihnini soyutlama gücü ile ulaştığı kavramları inceleyen bilimlerdir. Örneğin: Pi Sayısı, sinüs, açı, rakamlar… bu kavramların hiç biri doğada yoktur ve insan bu kavramları zihninde üretir. Bu bilimlerde genellikle tümdengelim yöntemi kullanılır.
12- Yukarıda bahsedilen bilimler aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Formel (İdeal bilimler )
B) Doğa bilimleri
C) Pozitif Bilimler
D) Sosyal Bilimler
E) Beşeri Bilimler
Doğada olup biten olayları, neden sonuç ilişkileriyle genellemeler yaparak açıklayan bilimlerdir. Fizik, kimya, biyoloji, jeoloji gibi bilimler bu sınıflandırmada yer edinir. Bu bilimler genelde tümevarım yöntemini kullanır. Bilinen kilit kavramlar Olguculuk ve Pozitif bilimlerdir.
13- Yukarıda bahsedilen bilimler aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Formel Bilimler
B) Doğa bilimleri
C) İdeal Bilimler
D) Sosyal Bilimler
E) Beşeri Bilimler
İnsanın ve toplumun tarihsel gelişim sürecinde yapıp ettiklerini inceleyen bilimlerdir. Günümüzde onu anlama, nereden geldiğini kavrama konusunda çalışmalar yapmaktadır. Örneğin geleceği için geçmişini, Antropoloji ırkını kimliğini, Psikoloji davranışlarını inceler.
14- Yukarıda bahsedilen bilimler aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Formel Bilimler
B) Doğa bilimleri
C) İdeal Bilimler
D) Sosyal Bilimler
E) Pozitif Bilimler
Evreni, insanı, evrende insanın yerini ve eylemlerini düşünce temelinde sistemli olarak açıklama ve yorumlama çabasına ……. denir.
15) Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelebilir ?
A) Teknik Bilgi
B) Sanat Bilgisi
C ) Etik
D) Felsefi Bilgi
E) Ampirik Bilgi
Psikoloji , İnsanı incelediği için …. …….. Bilimler içinde yer alırken, deneysel yöntemler kullanma özeliği ile ……………. Bilimlerine yaklaşır.
16- Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelebilir ?
A) Sosyal - Pozitif
B) Doğa - İdeal
C) İdeal- pozitif
D) Sosyal- ideal
E)Pozitif- Formel
-
Bilen Düşünen
İnsandır
-
Obje ile Suje
arasındaki ilişkiden doğan üründür.
-
Bir
düşünceyi dile getiren yargının gerçek ile uyuşmasıdır.
-
Varlığın
insan zihninden bağımsız olarak fizik
dünyada yer almasıdır.
17- Yukarıdaki öncüller ile aşağıdaki şıklar
eşleştirildiğinde hangisi boşta kalır ?
A) Gerçeklik
B) Doğruluk
C)
Suje
D)
Bilgi
E)Tutarlılık
18 )
Aşağıdakilerden hangisi Bilgi Felsefesinin Temel Problemlerinden biri değildir ?
A) Bilginin kaynağı nedir ?
B)
Doğru
bilginin ölçütü nedir ?
C)
İnsan
aklı her şeyi bilebilir mi?
D) Felsefenin sınırı nedir ?
E)
Genel-
Geçer doğru bilgi var mıdır ?
-
Doğruluk,
düşünce ile nesnesi arasındaki uyumdur.
Düşünce bir yargıyı veya önermeyi ifade eder. Bir yargı veya önerme
gerçeklikle, neneyle örtüşüyorsa o bilgi doğrudur.
-
Bir
önerme veya yargı çelişki içermiyorsa
doğrudur.Bir kuramın içinde daha önce kabul edilmiş doğrular ile çelişmen
önermelerdir.
-
Bir
Önerme herkes ya da çoğunluk tarafından kabul ediliyorsa doğrudur.
-
Bir bilgi
faydalı ise veya bir
problemi çözebiliyorsa doğrudur.
Pragmatistlere göre bir bilgi yararlı olduğu sürece değerlidir ve doğrudur.
19-Yukarıdaki öncüller ile aşağıdaki şıklar eşleştirildiğinde hangisi boşta kalır ?
A) Yarar
B) Apaçıklık
C) Tümel Uzlaşım
D)Temellendirme
E) Uygunluk
E) Uygunluk
Doğru bilginin mümkün olmadığını savunan görüştür. Bu görüşün temsilcileri Pyrrhon, Timon gibi filozoflardandır. M.Ö. 5. Yy.da Sofistler tarafından ortaya atılan görüşler daha sonra bu adla sistemleştirilmiştir.
20- Yukarıdaki paragrafta bahsedilen görüş aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Dogmatizm
B)
Septisizim ( ŞÜPHECİLİK)
C) Rölatvizim(Görecelik)
D) Kritisizm ( Eleştirel Felsefe )
E ) Rasyonalizm ( Akılcılık )
21- Aşağıdakilerden hangisi sofistlerden biri değildir ?
A) Protagoras
B) Gorgias
C) Pyrrhon
D) Timon
E) Sokrates
Gorgias bilginin imkanın reddeder ve aynı zamanda varlığın kendisini de reddeder. Ona göre :
>Hiçbir
şey yoktur.
>Olsa
da bilinemez
>Bilinse
de başkalarına aktarılamaz.
22- Gorgias’ın bu görüşlerine dayanarak aşağıdaki görüşlerden hangisine sahip olduğu savunulabilir ?
A) Septisizm
( ŞÜPHECİLİK)
B)
Dogmatizm
C )
Rölatvizim(Görecelik)
D) Kritisizm
( Eleştirel Felsefe )
E ) Sensualizm
İdealar evreni; akıl yoluyla kavradığımız öncesiz ve sonrasız olan nesnelerin asıl özlerini bulunduğu evrendir. Bu evrende varlıkların mükemmel ve ebedi olan gerçek hali bulunur. Duyularımızla algıladığımız bir ağaç, idealar evreninde yer alan ve mükemmel olan ağacın bir yansımasıdır.
23- Yukarıda bahsedilen idealar evrenini tasavvur eder filozof aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Aristotales
B) Sokrates
C) Platon
D) Timon
E) Heraklitos
Sokrates, her insanın her bilgiye doğuştan olduğunu söylemiştir. O daha önce hiç eğitim almamış bir köleye bir geometri sorusunu çözdürür. Matematik bilmeyen bir kölenin soruyu çözümlemesi insanları şaşırtsa da düşüncesini de kanıtlamıştır.
24- Yukarıdaki paragrafa görü Sokrates aşağıdaki görüşlerden hangisinin içinde yer alabilir ?
A) Septisizm
B) Rasyonalizm
C) Empirizm
D) Fenomenoloji
E) İdealizim
“Doğru bilginin mümkün olduğunu savunan görüştür. “
25- Yukarıdaki tanım aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımı olamaz?
A) Entüisyonizm
B) Pozitivizm
C) Fenomenoloji
D) Septisizm
E) Analitik Felsefe
Bu filozofa göre üç türlü bilgi vardır:
İlk bilgiler: doğruluğu herkes tarafından kabul edilen ve doğuştan bizde var olan bilgilerdir
Duyulara ve mantıksal çıkarımlara dayalı bilgiler: Doğruluğundan kesin olarak emin olunmayan bilgiler.
Tasdiki bilgiler : Bilimsel olarak kanıtlanmış akli ve tümel bilgiler.
26- Yukarıda bahsedilen filozof aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Gazali
B)
Farabi
C)
Aristotales
D) Platon
E)
Sokrates
Bu filozofa göre bilgi edinme yetesi akıldır, ancak insanın doğuştan getirdiği bilgilerin varlığından söz etmez. Gerçekten var olanlar tekli ve bireysel olanlardır. Bunlar ait bilgiye ancak tümel önermelere ulaşabiliriz bunu da tümdengelim yöntemi ile yapabiliriz. Ona göre doğuştan bilgi yoktur. Bilgi duyularımızla elde ettiğimiz izlenimlerin akıl tarafından işlenmesi sonucunda oluşur. Gözlem olmadan, deney olmaz. Yani akıl, bilgi taşıyıcısı değil bilgi üreticisidir. Ona göre bilgi akıl ile elde edilir. Akıl pasif (edilgen) ve aktif ( etken) akıl olmak üzere iki çeşittir. Pasif akıl duyularla bilgilerin içeriğini, malzemesini sağlar. Aktif akıl ise bunları işleyerek, doğru bilgiye dönüştürür. Ona göre idealar nesnelerden bağımsız değildir. İdealar, duyular evreninde bulanan varlıkların içinde bulunan özlerdir. Bu öze Form adını verebiliriz. Form maddeye biçim kazandırır. Madde taslaktır, eksik olan şeydir. Form ise mükemmelliktir. Var olan her şey madde ve formdan oluşmuştur. Her şey form kazanmış maddedir. Örneğin; beden maddedir, ruh da formdur.
27- Yukarıda bahsedilen Filozof aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Farabi
B)
Sokrates
C)
Aristotales
D) Gazali
E)
I.Kant
Her şeyden şüphe edebilirim. Ama bu sefer de bir kesinlik üzerinde duramam. Oysa her şeyden şüphe etsem de kesin olan bir şey var ki o da şüphelenirken düşündüğümdür. Bu önemli buluş sofistlerden beri gelen septisizme karşı kazanılmış bir başarıdır. İlk atım olarak düşünmenin kesinliğini kanıtladıktan sonra düşünce sistemini de şekillendirmeye başlamıştır. Ona göre düşündüğüm kesinse düşünen bir ben var demektir. İşte bu kanıttan sonra artık sloganını söylemek kalmıştır:
Düşünüyorum, o halde varım.
28- Yukarıdaki düşünce aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir ?
A) Hegel
B) Sokrates
C ) Rene
Descartes
D) Gazali
E) H. Bergson
“Her akli olan gerçektir, her gerçek olan aklidir.”
Hegel (1770-1831)
29- Yukarıdaki söze dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Aklın yasaları ile varlığın yasaları aynıdır.
B) Bütün gerçekliği açıklayan temel ilke akıldır.
C) Sadece akıl yolu ile doğru ve kesin bilgiye ulaşılabilir.
D) Sezgi bilginin yegane kaynağıdır.
E) İnsan varlık hakkında duyuları hiç kullanmadan sadece akılla doğru bilgiye ulaşılabilir.
Bütün bilgilerimin kaynağı dış deneydir. Bilgilerimizin iki kaynağı vardır: İzlenimler (Duyumlar); Deneyimlediğimiz şeyler neticesinde izlenimlerimiz oluşur. İzlenimler canlı duyumlardır. Bir şeyi görür, işittir, düşünür veya isterken bizde meydana gelen canlı duyumu ve duyguyu ifade eder.
Fikirler ( Düşünceler):Canlı izlenimleri
hatırlamak istediğimizde, bizde meydana gelen hatırlama veya hayal gücü
tasarımlarıdır.Bütün zihni hayatımız işte bu izlenimler ve düşüncelerden
meydana gelir.
30- Yukarıdaki görüşler hangi filozofla ilişkilendirilebilir ?
A) Hegel
B) Wittegenstein
C) Gazali
D) David Hume
E) R. Descartes
Bilgimiz deneyle başlar fakat her bilgi deneyden doğmaz. Zaman bakımından deneyden önce gelen hiçbir bilgi yoktur. Deney bilginin ham maddesini sağlar ancak bu, bilginin deneyden çıktığı anlamına gelmez. Deneyle elde edilen ham madeninin bir biçime, bir düzene sokulması gerekir. Bu biçimlendirme işi zihinde bulana bir takım zihin formları(kategorileri) sayesinde olur. Bu formlar deneyden gelmez.
31- Yukarıdaki paragraf aşağıdaki filozoflardan hangisinin düşüncesine uygundur ?
A) Sokrates
B) Aristotales
C) J. Locke
D) I. Kant
E) Gazali
Kant, empirizm ile rasyonalizm’i birleştirmeye çalışmıştır. Kant’a göre akıl ve deney tek başına mutlak varlığı kavramada yetersizdir. Bilgi, duyu organlarının bildirdiklerinin zihin tarafından birleştirilerek bilgi haline dönüştürülmesidir.
32-Yukarıdaki görüşleri ele alındığında I. Kant’ın, bilginin kaynağının ne olduğuna dair oluşturduğu düşünce sistemi aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Rasyonalizm
B) Kritisizm
C)
Emprizm
D) Entüisyonizm
E) Fenomenoloji
Doğru bilginin mümkün olduğunu ve ölçütünün “bilimsel olgular” olduğunu, doğru bilgiye erişebilmek adına metafiziğin felsefenin dışında bırakılması gerektiğini savunan felsefi öğretidir. Bilimsel bilgi olgulara dayanan, deney ve gözlem yoluyla elde edilen bilgidir. Deneyle denetlenmeyen sorular “anlamsız”dır. Bu yüzden Comte, metafiziği reddeder.
33- Yukarıda bahsedilen Felsefi Öğreti aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Eleştirel Felsefe( Kritisizm)
B) Sezgicilik ( Entüisyonizm)
C) Mantıkçı Pozitivizm ( Analitik Felsefe)
D) Olguculuk ( Pozitivizim)
E) Emprizm ( Deneycilik )
Gazali’ye
göre insan, bilgiye ulaşırken duyulardan ve aklıdan yararlanabilir. Ancak ne
duyular ne de akıl, insana gerçek varlığın bilgisini verir. Gerçek ve kesin
bilgi sezgi yolu ile elde edilir.
Henri
Bergson’a göre varlık aracısız ve
doğrudan kavranabilir. Ona göre gerçekten var olan statik değildir, yaşam bir
süreçtir yani gerçeklik hayattır bunu yalnızca
bu şekil kavrayabiliriz.
34- Yukarıdaki görüşlere sahip filozofların düşünceleri aşağıdaki Felsefi öğretilerden hangisini savunmaktadır ?
A) Rasyonalizm
B) Ontoloji
C) Etik
D) Entüisyonizm
E) Pragmatizm
İnsan düşüncesi tarih boyunca üç dönemden ( üç hal yasası) geçtiğini savunur. Bunlar:
Teolojik Dönem: Bu dönemde insanlar olay ve olgulara dinle açıklamışlardır.
Metafizik Dönem: Bu olaylar, olgular, doğa olayları, soyut kavramlar, gizli güçler, ruhlarla açıklanmıştı. Bu dönemin ürün felsefedir.
Pozitif Dönem: Bu dönemde olaylar, deney ve gözlemlere dayandırılmış bunlar arasındaki değişmez bağlardan bilimsel yasalar ortaya konmuştur.
35- Üç hal yasasını savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir ?
A) J. Dewey
B) Edmund Husserl
C) I. Kant
D) David Hume
E) Auguste Comte
Doğru
bilginin mümkün olduğunu ve
ölçütünün, dilin mantığa indirgenmesi ya
da dil çözümlemeleri olduğunu savunan
felsefi bir öğretidir. Bu akım daha çok
dilin gerçekliğin bilgisini verip vermeyeceği sorunu üzerinde durmuştur.
36- Bu felsefi öğreti aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Olguculuk
B) Entüisyonizim
C) Rasyonalizm
D) Empirizm
E) Analitik Felsefe
37- Doğru bilginin mümkün olduğunu ve ölçütünün “fayda” olduğunu savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Entüisyonizm
B) Pragmatizm
C) Ontoloji
D) Analitik Felsefe
E) Empirizm
Kant’a göre sahip olduğumuzu bilgilerin ham maddesini duyumlar sağlar. Bu ham madde zihnin kalıplarına girer, formunu alır ve akıl ilkeleri ile işlenerek görünüşler dünyasının doğru bilgisi elde edilir.
38- Buna göre, bilgi edinim süreci için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Bilgi, akıl ve duyu verisini ortak ürünüdür.
B) Doğru bilgiye sezgiyle ulaşılır.
C) Bilgilerimiz doğuştan gelir.
D) Bilgilerimizin kaynağı deneydir.
E) Zihnin elde ettiği bilgiler nesne dünyaya ilişkindir.
Dünyanın
ya da bilimin bana herhangi bir felsefi sorun sunacağına sanmıyorum. Bana
felsefi sorunlar sunan diğer filozofların dünya
ya da bilim hakkındaki
yorumlarıdır. Genelde iki tür sorunla ilgileniyorum: Birincisi
filozofun ne demek istediğini tam ve doğru olarak kavramak, ikincisi de
söylediklerinin doğruluğuyla ilgili doyurucu dayanak olup olmadığına bulmak.
39- Bu parçada sözü edilen iki sorun, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir ?
A) Doğrulama - Yanlışlama
B)
Öndeyide
bulunma- Açıklama
C)
Anlama-
Temellendirme
D) Açıklama – Anlama
E)
Yorumlama-
Tanımlama
Deneyciliği
başlatan düşünür olarak kabul edilen filozof Descartes’ten aldığı “ide”
sözcüğünü düşüncesinin merkezine
koymuştur. İde, bir kimsenin düşündüğü her şey anlamına gelir. Ancak
filozof doğuştan ide kavramına tamamen karşıdır. Ona göre, insanın zihninde
doğuştan getirdiği hiçbir ide yoktur.
Zihin ideleri hayatın başında algı ve düşüme yoluyla edinilir.
40- Yukarıda
düşünce sisteminden bahsedilen filozof aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Hegel
B) Wittegenstein
C) Gazali
D) I. Kant
E) J. Locke
Bu Filozof tüm sisteminin temeline aklı almıştır. Ona göre , bütün gerçekliği açıklayan temel ilke akıldır. Doğru bilgiye ancak akıl yoluyla ulaşabileceğini savunur. Duyu organları kesin, genel geçer bilgi veremez. İnsan, varlık hakkında duyuları hiç kullanmadan , sadece akıl yolu ile doğru ve kesin bilgiye ulaşabilir. Çünkü aklın yasaları ile varlığın yasaları aynıdır. Ona göre hem ruh hede evren sürekli bir değişim içindedir. Her şey üç aşamalı bir gelişme sürece içinde oluşur. Buna diyalektik süreç denir.
41- Yukarıdaki görüş aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir ?
A) Heraklitos
B) I. Kant
C) Farabi
D) Hegel
E) K. Jaspers
Zihin boş bir levhadır. İnsanın yaşantılarıyla birlikte bu levha duyum ve deneylerle dolar. Bütün bilgilerimiz, deneyimlerimiz ya da yaşantılarımız sonucunda elde edilir. Hiçbir insanın bilgisi, öğrenmiş ve deneyimlenmiş olduğunun ötesine geçemez.
42- Bu görüş aşağıdaki filozoflardan hangisine ait olabilir ?
42- Bu görüş aşağıdaki filozoflardan hangisine ait olabilir ?
A) J. Dewey
B) W. James
C) H. Bergson
D) J. Locke
E) I. Kant
CEVAP ANAHTARI :
1.b 2.b 3.a
4.c 5.a 6.c 7.a 8.a 9.d 10.c 11.b 12.a 13.b 14.d 15.d
16.a 17.e 18.e
19.d 20.b 21e
22.a 23.c 24.b
25.d 26.b 27.c 28.c 29.d 30.d
31.d 32.b
33.d 34.d 35.e 36.e
37.b 38.a 39.c
40.e 41. d 42. d
Yorumlar
Yorum Gönder